Ποιος είναι ο σωστός τρόπος να αναπνέουμε;

Η αναπνοή είναι μια αυτόνομη και απαραίτητη διαδικασία του οργανισμού με σκοπό την πρόσληψη οξυγόνου και την αποβολή διοξειδίου του άνθρακα, η οποία επιτελείται μηχανικά και χωρίς προσπάθεια από την πρώτη στιγμή της γέννησης μας.

Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου, την καθιστική ζωή και το άγχος της καθημερινότητας ξεχνάμε πώς πρέπει να αναπνέουμε και ποιος είναι ο σωστός τρόπος αναπνοής. Μάλιστα, οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν ότι σωστή είναι η βαθιά αναπνοή και γι' αυτό το λόγο σε καταστάσεις έντονου στρες ή κρίσης πανικού συνιστούν να πάρουμε "βαθιές αναπνοές". Μαθαίνοντας όμως να αναπνέουμε γρήγορα και βαθιά από το στόμα, εξαντλούμε τις ενεργειακές αποθήκες του οργανισμού μας και αποδυναμώνουμε το θύμο αδένα, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την παραγωγή των ανοσοκυττάρων Τ και επομένως για την άμυνα του οργανισμού μας.

Παρακολουθώντας ένα σεμινάριο για τη σωστή αναπνοή με τη μέθοδο Βuteyko, έμαθα ότι τα περισσότερα πράγματα που θεωρούσα ότι έκανα σωστά, ήταν στην πραγματικότητα λάθος και είχαν τα αντίθετα αποτελέσματα από εκείνα που θα ήθελα.

ο Dr Konstantin P. Buteyko, μελέτησε πολλούς ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα, πριν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η υπάρχει μεγάλη αλληλεξάρτηση μεταξύ του αναπνευστικού ρυθμού και της κατάστασης της υγείας ενός ατόμου.

Υπάρχουν πολλά σεμινάρια και βιβλία σχετικά με τη σωστή μέθοδο αναπνοής, τα οποία περιλαμβάνουν και ασκήσεις, προκειμένου να βελτιώσει κανείς τον τρόπο και το ρυθμό που αναπνέει.

Αρχικά, το πιο σημαντικό που πρέπει να θυμόμαστε είναι ότι ο οργανισμός μας είναι έτσι διαμορφωμένος, ώστε να αναπνέουμε από τη μύτη. Για αυτό το λόγο, ο αέρας που εισέρχεται ρινικά θερμαίνεται, εφυγραίνεται και φιλτράρεται, με σκοπό να ενυδατωθεί ο οργανισμός και να μειωθεί η εισδοχή μικροβίων, ατμοσφαιρικών ρύπων και οτιδήποτε δυνητικά επιβλαβές. Επιπλέον, οι μικρές ρινικές ανάσες βοηθάνε τον οργανισμό μας να πάρει την επιθυμητή ποσότητα οξυγόνου και να αποβάλει τη σωστή ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα.

Η αναπνοή από το στόμα λειτουργούσε από τις αρχές της εξελικτικής μας πορείας επικουρικά, για περιπτώσεις που οι πολύ μακρινοί μας πρόγονοι βρίσκονταν σε κατάσταση απειλής και έπρεπε να τρέξουν ή να παλέψουν για την επιβίωση τους (πάλη ή φυγή).

Η πρόσληψη παραπάνω οξυγόνου από το επιθυμητό (4 με 6 λίτρα αέρα/λεπτό) ή αλλιώς υπεραερισμός, η οποία πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια της αναπνοής από το στόμα, καθώς και κατά τη διάρκεια την έντονης ομιλίας ή τραγουδιού με ταυτόχρονη αναπνοή από το στόμα, οδηγεί σε ανισορροπία τα ενεργειακά επίπεδα του οργανισμού, αυξάνει την αρτηριακή πίεση και τους καρδιακούς παλμούς, και διαταράσσει τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου μας, με αποτέλεσμα να αισθανόμαστε ζάλη και δυσφορία.

Τόσο το οξυγόνο, όσο και το διοξείδιο του άνθρακα αποτελούν βασικά στοιχεία για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού, υπό την προϋπόθεση ότι λαμβάνονται και αποβάλλονται στις σωστές ποσότητες. Το διοξείδιο του άνθρακα διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο, καθώς είναι υπεύθυνο για την απελευθέρωση του οξυγόνου μέσα στον οργανισμό μας από το μόριο της αιμοσφαιρίνης. Αν σκεφτούμε ότι μια μεγάλη αναπνοή, ισούται με μια μεγάλη εκπνοή, καταλαβαίνουμε ότι η βαθιά και μεγάλη αναπνοή έχει σαν αποτέλεσμα την ελλιπή οξυγόνωση του οργανισμού.

Επιπλέον, ο υπεραερισμός αναγκάζει τον εγκέφαλο να λειτουργήσει με αφύσικη δραστηριότητα, με αποτέλεσμα να παράγονται αυθόρμητες και ασύγχρονες σκέψεις, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε κρίση πανικού. Για αυτόν το λόγο, συστήνεται η χρήση χάρτινης σακούλας κατά τη διάρκεια κρίσεων πανικού, καθώς με αυτό τον τρόπο επιστρέφουμε το διοξείδιο του άνθρακα πίσω στον οργανισμό, ώστε να επανέλθει γρηγορότερα. Ακόμα, σε πολλές χώρες με μεγάλες εκτάσεις νερού, που παγώνουν το χειμώνα, κυκλοφορούν βίντεο με οδηγίες αποφυγής πνιγμού προς τους κατοίκους σε περίπτωση που σπάσει ο πάγος την ώρα που βρίσκονται επάνω και η πρώτη οδηγία είναι να προσπαθήσουν να εστιάσουν στην αναπνοή για λίγα λεπτά και να την επαναφέρουν, πριν επιχειρήσουν να ανέβουν στην επιφάνεια, καθώς λόγω του κρύου νερού και του έντονου καρδιακού ρυθμού αυξάνεται ο κίνδυνος ζάλης και πνιγμού.

Μπορούμε να επαναφέρουμε τη σωστή ποσότητα και το σωστό ρυθμό αναπνοής στη ζωή μας, στην αρχή συνειδητά, προσπαθώντας να αναπνέουμε ήρεμα - πάντα από τη μύτη- μέχρι που στην πορεία θα συνηθίσουμε και θα γίνεται αυτόματα. 

Ακόμα, εκτός από τη μείωση της αρτηριακής πίεσης, των προβλημάτων ύπνου, της ταχυκαρδίας και των κρίσεων πανικού, η σωστή αναπνοή βοηθάει σε εξαιρετικό βαθμό όσους πάσχουν από άσθμα, ΧΑΠ (χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια) και αναπνευστικά προβλήματα.